Terk Edilme Korkusu nedir?
TERK EDİLME KORKUSU NEDİR?
Bazı insanlar birlikte oldukları kişiyi kaybedeceklerine dair yoğun anksiyete(kaygı) yaşarlar. Ya sevdiği kişi tarafından terk edilmekten, ya sevdiğinin başına bir şey gelmesinden, hastalanmasından ve hatta ölebileceğinden endişelenebilirler. Durum öyle bir hale gelir ki, bu endişelerinin gerçek olduğunu ispat edecek kanıtlar ararlar. Mesela sevdiğine mesaj atınca yanıt alamamak, aranmamak, karşı tarafın telefon görüşmesini güzel sözlerle kapatmaması, görüşmeyi kısa tutmak ya da gündelik yaşamda karşılaşılan sıradan bir sorun bile onun için bir kanıt niteliğindedir.Bu durum bu kişiler için bir tehdittir ve bu tehdit onları sevdiklerinin her şeyini kontrol etme çabasına kadar götürebilir. Cep telefonlarını kurcalama, sosyal medya hesaplarını stalklama, gece geç saatte gelen mesajlar, bu mesajlar ele geçirilince de artık iş suçlamaya kadar varabilir. Kendisi için tehlike gördüğü kişi artık onun için bir rakiptir. Bu noktadan sonra kişi üçüncü kişiyle sürekli kendisini kıyaslamaya, hatta terk edilmemek için işi kendini öldürmekle tehdit etmeye kadar vardırabilir. Terk edilme korkusunu yoğun yaşayan kişiler terk edilmemek için kimseyle yakın ilişki kurmamayı seçer.Terk edilme kaygısı hayatlarını yöneten kişilerin bazılarında terk edilme şeması olduğu için kendilerine terk etme olasılığı yüksek kişileri eş (partner) olarak seçerler. Ve hatta kendilerini ortada bırakacak kişileri bir mıknatıs gibi kendilerine çekerler. Böyle insanlar onlara çekici gelir ve aşık olurlar. Terk edilmemek için sevdikleri kişinin her istediğini yaparlar. Bunun için bazen alttan alır, bazen boyun eğerler. Böyle bir ilişkinin alış veriş dengesi bozulduğunda devamlı alan kişi bir süre sonra bu durumdan sıkılır, ilişkiden uzaklaşmaya başlar, karşısındakini değersizleştirir ve hatta ilişkiden kaçıp diğerini terk eder. Kimisi ise terk edilme korkusuyla partnerini daha çok kontrol altında tutmaya çalışır, onu iyice sıkar. Partnerini sürekli eleştirir, küçümser, yaptıklarını beğenmez, kendisi olmadan hayatını sürdüremeyeceği inancını yaşarlar. Ne yaparsa yapsın sevgili eninde sonunda kaçar.İhtiyaçları karşılanmayan, şiddete maruz kalan, kavga ortamında büyüyen, anne babasından birini kaybeden, ihmal edilen çocuklar terk edilme şemasına sahip yetişkin adayıdır.İnsanlar güven dolu ve sağlıklı ilişkiler yaşamak ister. Kişinin ilişkilerine zarar vermesi, sürekli bir kaygı ve gerginlik yaratması durumunda mutlaka bir terapi desteği alması gerekir. Onu bu davranışa yönelten nedenler üzerinde terapide çalışılarak sağlıklı yakın ilişkiler kurması konusunda destek alınmalıdır.
TERK EDİLMEKTEN-REDDEDİLMEKTEN NEDEN KORKARIZ?
Birçoğumuz eleştirilmiş, sözü kesilmiş, görmezden gelinmiş, küçümsenmiş, kaba davranılmış, dikkate alınmamış olabiliriz. Bunları yaşamak bizi üzebilir, canımızı yakabilir, üzerimize alınabiliriz. En çok da sevdiğimiz insanlar tarafından yapıldığında üzülürüz. Yaşadığımız duygusal kırıklıkların birçoğu bizim değer verdiğimiz kişilerin ilişkiyi bizimle aynı değerde görmemesinden ve içinde olmak istediğimiz grup tarafından kabul edilmemekten kaynaklanır. Duyguların aynı şekilde değer bulmaması da kişi için bir felaket olarak algılanır.Reddedilmek, aşağılanmak, terk edilmek, küçük düşürülmek kendilik değerimizi sarsar. Kendimizle ilgili değerimizi belirleyen içe bakışa hepimiz sahibiz. Bu yolla da kendi çevremizi gözlemleriz, kollarız, herhangi bir reddedilme izi aramaya çalışırız. Herkesin içsel gözlemi birbirinden farklıdır. Bazı insanlar bazı şeylere aşırı duyarlılık gösterirken bazıları çok fazla umursamazlar. Söylenen her sözün ardında bir niyet arayan, iki kişi fısıldayarak konuşurken kendisi hakkında konuşulduğunu düşünen kişiler de var. Günümüzde ne yazık ki birçok insan bu gruba dahildir. Toplumda ilişkiler birbirinden karmaşık, yabancılaşma, bireyselleşme artmıştır. Hayatta kalabilmek için bir gruba ait olmak gerekmese de insanın iyi olma, yaşamdan doyum sağlama, mutluluğu ve başarısı başka insanların varlığından etkilenmektedir. Hayatta kalabilmek için bir sosyal gruba dahil olma gerekliliği olmasa bile insanın iyilik, mutluluk hali ve başarısı bir diğer grubun varlığından çok etkilenir durumdadır.
TERK EDİLME KORKUSUNDA HANGİ TERAPİLER İŞE YARAR?
Bir insan tek başına var olabilir mi? Kendisini seven, kabul eden, ona destek olan birileri olmadan yaşamını nasıl sürdürebilir? Bunun yolu reddedilmekten korkmadan, reddedilmeyi hayatın olağan bir gerçeği olarak görebilmekten ve reddedilmenin insanın kendilik değerini düşürmediğini kabul etmekten geçer. Peki, bir insan bu duruma nasıl gelebilir? Terk edilme korkusunda Emdr Terapisi en önemli yol. Terapide kişi kendisiyle gerçekçi bir şekilde yüzleşerek geçmiş travmalarıyla sağlıklı bir şekilde vedalaşır ve güçlü yönlerini keşfederek yoluna devam eder. Emdr terapisi bu korkuları yenmede çok güçlü bir terapidir.
NERMİN SARIBAŞ
Uzman Psikolog Akredite EMDR Terapisti
