Doğum korkusu ve EMDR Terapi

Doğum Korkusu ile nasıl Baş edilir? “Doğum korkusu ve EMDR Terapi “

Hamilelik, anne adayının kendini, bebeğiyle olan süreci, ilişkilerini, geleceğini yoğun olarak düşündüğü ve merak ettiği yeni bir döngü ve bekleyiş sürecidir. Bu bekleyişe; korku, sevinç, neşe, kaygı gibi farklı duygulanımlar eşlik edebilir.

Hamilelik, anne adayının kendini, bebeğiyle olan süreci, ilişkilerini, geleceğini yoğun olarak düşündüğü ve merak ettiği yeni bir döngü ve bekleyiş sürecidir. Bu bekleyişe; korku, sevinç, neşe, kaygı gibi farklı duygulanımlar eşlik edebilir. Özellikle ilk doğum kadın için belirsizlikler içeren yepyeni bir deneyimdir. Her yeni deneyim insanı biraz korkutur.

Nasıl olacak? Nasıl Doğuracağım? Nasıl dayanacağım? Bebeğim için nasıl yaşamalıyım? Ne yapmalıyım? Doğumda bedenim bozulacak mı? Sancılara nasıl dayanacağım? Ya ıkınamazsam? Bebeğe bir şey olursa? Hamile bir kadının zihnini normalde meşgul eden sorulardır. Ancak Normal doğum fobisi için durum bambaşkadır.

Normal Doğum Korkusu yani Tokofobi ise; kadının hamilelik ve normal doğumla ilgili oldukça yoğun bir korku ve kaygı yaşamasıdır. Son araştırmalara göre kadınların %14’ünde normal doğum fobisi farklı seviyelerde yaşanmaktadır.

Tokofobi iki sınıfta incelenir.

Birincil Tokofobi, daha önce hamilelik deneyimi yaşamamış kadının doğum yapmakla ilgili yaşadığı yoğun korkudur. Bu kişilerin geçmiş hikayelerinde; kan görmeye, iğne yapılmasına dayanamama, abartılarak anlatılan doğum hikayelerini dinleme, bedenin, cinsel organların zarar göreceğine dair kaygılar, asla önceki gibi bir bedene sahip olamayacağına dair olumsuz beklenti ve düşünceler, travmatik olaylar, zor bir doğuma şahit olma, vb. durumlar söz konusudur. Bu gruptaki kadınlar doğum korkusu ile baş etmekte zorlandıkları için hamilelikten kaçınmaktadırlar.Ya da gebeliklerine son vermektedirler.

İkincil Tokofobi ise; daha önceki hamileliğinde travmatik deneyim geçirmiş kadınlardır. Bir önceki gebeliklerde düşük yapma, kürtaj, zor doğum, doğum sırasında ve sonrasında yaşanmış sorunlar, erken doğum, yoğun evlilik sorunları( Şiddete maruz kalma) gibi durumlar kadının yaşadığı travmatik olaylardandır.Fobik kaçınmaları olan kadınlar doğum yapma seçeneği olarak çoğunlukla sezeryanı tercih etmektedir.

Normal doğum yapmaya dair yoğun korku ve kaygılar hamilelik sürecini de olumsuz etkilemektedir. Hamilelik dönemi yoğun kaygı, endişe, mutsuzluk, uykusuzluk, yemek yeme problemleri, gebelik bulantı ve kusmalarına tolerans gösterememe, vb. gibi sorunlarla geçmektedir.

Normal doğum yapmaya dair korkunun en önemli sonuçlarından biri ise anne ve bebek arasındaki bağlanma sürecini olumsuz etkilemesidir. Anne ve bebek arasında olumlu bağların kurulması, annenin bebeği kabullenmesi, bebeğin ihtiyaçlarına adapte olmasını zorlaştırmaktadır. Doğum sonu lohusalık depresyonları bu tür durumlarda daha ön plana çıkabilmektedir.

Normal doğum fobisi olan kadınların bazıları bu korku ve kaygılarını paylaşmaktan çekinmekte ve kendilerini yalnız hissetmektedirler. Eşin yakınlığı ve desteği doğum yapma korkusu yoğun olan hamile kadınlar için çok önemli bir destektir. Bu durumu yakınlarıyla paylaşmaları, aile ve sosyal çevrelerinin ilgi ve desteğini almaları kendilerini rahatlatacak yardımcı faktörlerden biridir. Bütün desteklere rağmen normal doğum yapmaya dair fobik kaçınma, korkutucu düşünce ve rahatsızlık verici duygularla baş edilemediğinde psikolojik desteğin düşünülmesi gereklidir.

Normal doğum yapma korkusuna dair psikolojik destek/terapi hangi durumlarda düşünülmelidir?

✓ Doğum yapma korkusu ile hamile kalmaktan kaçınıyor musunuz?

✓ Doğum anını düşünmek çok korkutucu geliyor mu?

✓ Doğum anında ölecekmişsiniz gibi düşünceler aklınızdan geçiyor mu?

✓ Doğumda bebeğe zarar vermekten endişeleniyor musunuz?

✓ Doğum sırasında kontrolü kaybetmekten çok korkuyor musunuz?

✓ Doğum sancısı ile baş edemeyeceğinizi düşünüp, endişeleniyor musunuz?

✓ Bedeninize yönelik zarar görme endişeleri sık sık aklınıza geliyor mu?

Eğer yukarda verilen sorulara yanıtınız Evet yönünde ise; psikolojik destek/terapi siz, bebeğiniz ve eşiniz için faydalı bir seçenek olabilir.

Normal Doğum Yapma Korkusuyla baş etmek için hangi terapiler etkilidir?

Psikoterapi alanında yaşanan gelişmelerin en önemlilerinden olan EMDR Terapisi (Göz Hareketleri ile Sistematik Duyarsızlaştırma ve Yeniden İşleme Terapisi) tekniği ile normal doğum fobisi etkili biçimde tedavi edilebilmektedir.

EMDR Terapisi konusunda ülkemizdeki ilk çalışmalar Doç. Dr. Önder Kavakçı tarafından yapılmıştır. Gebelikteki aşırı bulantı kusmalara yönelik EMDR Teknikleri yanı sıra, Doğum korkusu (tokofobi) için EMDR Grup Protokolü ile öncü çalışmalara imzasını atmıştır. EMDR Derneği kapsamında verdiği eğitim ile çalışmalarını alandaki EMDR camiasıyla paylaşmıştır. Gebelik döneminde de belli başlı kurallara uyularak; gebelikteki kaygı bozukluğu, gebelik depresyonu, doğum sonrası TSSB (Travma Sonrası Stres Bozukluğu) ile hamile kadınlara yardımcı olunacağına işaret etmiştir.(EMDR Türkiye E Bülteni Nisan 2018 Sayısı)

Bir diğer Terapi tekniği olan Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) yöntemi ile de doğuma dair gerçekdışı inançlar, yanlış bilgiler, olumsuz varsayımlar daha işlevsel düşünce ve inançlarla yer değiştirebilmektedir.

Normal doğuma dair çok yoğun korkularla baş edebilme sürecinde eşin, hamile olan kadına destek verebilmesi için Aile, Çift Terapileri fayda sağlamaktadır.

Günümüzde gittikçe yaygınlaşan hamilelik ve doğuma yönelik hazırlık kursları da işe yaramaktadır. Kadın Doğum doktorlarından doğuma dair gerçekçi bilgilerin alınması da ihmal edilmemesi gereken bir konudur.

Hamilelik döneminde yapılan hamile yogası, hamile platesi gibi fiziksel aktiviteler kadının kendi bedeninin gücünü, esnekliğini tanımasına yardım etmekte, doğuma yönelik endişeleri azaltabilmektedir.

Kaynakça

Bhatia, M.S. andJhanjee A. (2012). Tokophobia: A dread of pregnancy

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3830168/

Jones C. Wadephul F. andJomeen J. (2018). Tokophobia: Whatit’sliketohave a phobia of pregnancyandchildbirth.

https://www.independent.co.uk/life-style/health-and-families/tokophobia-pregnancy-phobia-childbirth-what-like-women-mothers-mental-health-a8217241.html

“Gebelik ve İlişkili Durumlar için EMDR Çözümleri” Eğitimi 25 şubat 2018 EMDR Derneği Doç. Dr. Önder Kavakçı