Çocuk ve Ergen OKB
Çocuğunda OKB Olan Ebeveynler için 5 Öneri
Çocuğunda Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) Olan Ebeveynler için 5 Öneri
“Obsesif – Kompulsif Bozukluktan mustarip çocuğunuza nasıl ebeveynlik yapacağınız konusunda sıkıntı yaşıyor musunuz?
Çocuğunuzun mantıksız düşünceleri nedeniyle zorluk yaşadığını ya da tuhaf ritüeller gerçekleştirdiğini görmek oldukça üzücüdür. Nasıl tepki vermelisiniz? Kompulsif davranışlarını durdurması için ona nasıl yardımcı olabilirsiniz? Katı mı olmalısınız? Görmezden mi gelmelisiniz? … Çocuğunda Obsesif – Kompulsif Bozukluk (OKB) olan aileler için öneriler şöyle:
Kendinizi ve çocuğunuzu Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) hakkında bilgilendirin.
…
Çocuklar bana nasıl da saçma inançları olduklarını fısıldıyorlar. Onlara güven veriyorum ve çekinerek daha fazlasını anlatıyorlar. Köşelere dokunmak, kafalarında saymak ya da ne zaman kötü bir şey düşünseler ellerini yıkamak zorunda olduklarını söylüyorlar. Tuhaf düşünceleri yüzünden özür diliyorlar ve “deli” olduklarını ilan etmemi bekleyerek bana bakıyorlar.
Çocuklara bunları daha önce duyduğumu söylüyorum. Yalnız olmadıklarını söylüyorum. Bunun bir adı olduğunu söylüyorum. Bunun yaygın bir durum olduğunu söylüyorum. Ve çaresi olduğunu söylüyorum. Gözleri kocaman açılıyor ve bir rahatlama ile “Var mı?” diyorlar.
Çocuğunuza OKB’nin ne olduğunu ve bunun onun düşünmesini nasıl etkilediğini anlatarak yardım edebilirsiniz. Eğer siz kendiniz OKB’nin ne olduğunu anlamıyorsanız bu konuda bilgi edinmek çocuğunuza yardım etmek için daha hazır hale gelmenizi sağlayacaktır.
…
Çocukların seviyesinde OKB’yi anlamalarına yardımcı olacak bazı iyi kitaplar var. Kimi ebeveynler OKB terimini kullanmaya çekinir ama çocuklar sorunlarının bir adı olduğunu ve yalnız olmadıklarını bildiklerinde bir rahatlama hissederler.
OKB’ye “Patron Bozuntusu” gibi isimler verin
Çoğu zaman çocuklar OKB’leri hakkında nasıl konuşacaklarını bilmiyorlar. Düşünceleri nedeniyle mahcup hissediyorlar. Ritüellerine bağlıdırlar. Ritüel davranışlarını bırakmalarını söylediğinizde sanki siz – OKB’lerine değil de – onlara saldırıyormuşsunuz gibi hissedebilirler. Bazen kızarlar.
…
OKB’ye bir isim vererek çocuğunuzun OKB’yi dışsallaştırmasına yardım edin. Onu “Bay Endişe” ya da “Patron Bozuntusu” olarak adlandırabilirsiniz. Bazı çocuklar yaratıcı olmayı severler ve kendileri bir isim bulurlar. Çocuğunuza şöyle bir şey söyleyebilirsiniz:
“Patron Bozuntusu bir üçkâğıtçı ve sana patronluk taslamaktan, seni endişelendirmekten hoşlanıyor. Bazı şeyleri bırakıp onun aptal kurallarına uymanı istiyor. Onun istediğini yaptığında ise daha da büyüyor. Büyüyünce seni daha çok rahatsız edebilir. Sen *Süper …. (bu boşluğa çocuğunuzun adını ekleyin) ‘e dönüştüğünde patron bozuntusuyla dövüşebilir ve onu yenebilirsin. Onu görmezden gelirsen ya da aptal kuralları hakkında tartışırsan onu küçültür ve daha güçsüz yaparsın.”
Aşırıya kaçmayın ve çocuğunuzun tüm ritüellerine dikkat çekmeyin
Çocuğunuz bir sorun yaşıyorsa bunu en kısa sürede düzeltmek istersiniz. Bu istek, çocuğun OKB’sini yenmesi için çabalarında ebeveynleri aşırıya kaçar hale getirebilir. Ne yazık ki bu çocuğunuzun savaşı. Çocuğunuza yardımınızı ve rehberliğinizi sunabilirsiniz ama bunu çocuğunuzun yerine düzeltemezsiniz. Üstelik gördüğünüz her ritüel davranışını işaret ederseniz istemeden de olsa çocuğunuzun OKB sorunlarıyla ilgili daha ketum olmasına yol açabilirsiniz. Ritüel davranışlar bir gecede durdurulamaz. İlk başarı, çocuğun bunun bir OKB düşüncesi olduğunu ve bu ritüeli kısaca ertelemesinin mümkün olduğunu fark etmesi kadar basit olabilir.
Ritüellerinin bir parçası olmayın
Sizin kontrolünüz altında olan alanlardan birisi sizin bu ritüellere katılımınızdır. Bazı çocuklar ritüel davranışlarına ebeveynlerini dahil ederler. Mümkünse, çocukların ritüellerini kolaylaştırmayın ve bir parçası olmayın. Çocuğunuza şunu söyleyebilirsiniz:
“Patron bozuntusunun sana patronluk taslamasına yardım etmem. Sen onun sözünü dinleyebilirsin ama ben dinlemeyeceğim.”
Yeni ritüellere karşı gözünüzü açık tutun ki birlikte bir takım gibi çalışabilin
Çocuklar kuralları ve ritüelleri konusunda savunmacı olabilirler ve yeni kurallarını ya da davranışlarını fark etmenizi istemeyebilirler. Çocuklar OKB’yi istemiyor olsalar bile çoğu zaman endişelerinden onları rahatlatan ritüellerinin kölesidirler. Bu nedenle tuhaf ya da mantıksız davranışlara karşı gözünüzü açık tutmanız önemlidir.
Bir OKB davranışı ortadan kaldırıldığında çoğu kez başka bir kural ya da davranış onun yerini alır. Bu yüzden çocuğunuza sadece şu anda yapmakta olduğu belirli bir davranışı değil OKB’yi yenmesini sağlayacak beceriler kazandırmanız önemlidir. Çocuğunuzun yeni bir ritüel gerçekleştirdiğini keşfettiğinizde bu durumu hafifçe ele alın ve çocuğunuz “patron bozuntusu”nu yenmesine yardım etmek için onun yanında olacağınızı bilsin.
OKB zor bir konu olabilir! Küçüklerin sosyal ve duygusal gelişimlerine ket vurabilir. OKB’yi aşma becerileri çocuklara ne kadar erken kazandırılırsa uzun vadede gidişat o kadar iyi olur. Bu ipuçlarını uygulamanızı, OKB hakkındaki kitaplarla kendinizi eğitmenizi ve gerektiğinde kendiniz ve çocuğunuz için profesyonel rehberlik ve yardım almanızı tavsiye ederim.”
Asıl Metin:
– 5 Tips on How to Parent a Child with OCD
(Natasha Daniels, https://www.anxioustoddlers.com/child-with-ocd/)
Çeviri:
Psk. Büşra Beşli
